جوان آنلاین: حجتالاسلام و المسلمین داود واحدی، مدرس حوزه علمیه و مشاور خانواده از روحانیون فعال در حوزه نوجوانان و جوانان است. او معتقد است مهمترین عامل ایجاد امید و نشاط در میان جوانان، همدلی و همراهی با آنهاست. این همدلی باعث میشود جوانان احساس کنند دغدغهها و سؤالات فکریشان برای دیگران اهمیت دارد. به همین دلیل، حضور پرشور در میان جوانان و همیشه در دسترس بودن برای پاسخ به پرسشهای آنان لازم و ضروری است.
این مشاوره خانواده در سطوح مختلفی فعالیت میکند؛ از مساجد گرفته تا دانشگاهها. او زمان زیادی را به ارتباط مستقیم با جوانان اختصاص میدهد. حضور وی در اردوهای دانشجویی مانند راهیاننور و دیگر برنامههای فرهنگی نیز نکتهای قابل توجه است. این برنامهها فرصتی برای تقویت امید، انگیزه و نشاط در میان جوانان است. به همین دلیل چند روزی منتظر ماندیم تا او از یکی از همین اردوها برگردد تا با وی گفتوگویی داشته باشیم. بعد از بازگشت این روحانی فعال بود که فرصت گفتوگو فراهم شد و در ابتدا از او درباره شادی واقعی در دین اسلام پرسیدیم.
حجتالاسلام واحدی ابتدا با اشاره به معنای لغوی شادی گفت: «روح انسان دارای ادراکات و ارتباطات مختلفی است که یکی از آنها همین حالت شادی است؛ یعنی خرمی، سرور و خوشحالی روحی که به دلیل عواملی که پیرامونش رخ میدهند در او ایجاد میشود. شادی اثری است که روح از این عوامل میپذیرد، یعنی اثرپذیری روح از شرایط و عوامل بیرونی.»
این مبلغ نهاد رهبری در دانشگاهها در ادامه افزود: «برخی مفاهیم، مانند شادی، اینگونه نیستند که تصور کنیم معنای شرعی آنها یک چیز است و معنای غیرشرعی آنها چیز دیگر. تفاوت در این است که چگونه شاد میشویم و چه عواملی موجب شادی ما میشوند. آنچه تعریف دینی را از غیردینی و اسلامی را از غیراسلامی جدا میکند، روح حاکم بر شادی و عواملی است که موجب شادی میشوند. در اسلام، نگاه توحیدی بر شادی حاکم است. شادیای که در آن محوریت با خداوند باشد و با به رسمیت شناختن دستورات الهی همراه باشد، شادی واقعی است.» وی در توضیح گفت: «اگر این شادی با نگاه توحیدی باشد، یعنی فرد در کسب نعمت، درک شادی و مصرف آن خدا را به رسمیت بشناسد و دستورات او را رعایت کند، این شادی حقیقی است، اما اگر این روح حاکم نباشد، آن شادی کاذب خواهد بود. به فرض مثال فردی علمی را به دست آورده است. اگر این علم از راهی مشروع و الهی کسب شده باشد و برای دنیا و آخرت او سودمند باشد، این شادی، شادی واقعی است، اما اگر این علم از راهی نادرست و برخلاف دستورات الهی به دست آید و موجب غفلت فرد از آخرت شود، این شادی، کاذب خواهد بود. بنابراین، ملاک اصلی تمایز شادی واقعی از شادی کاذب، محوریت خداوند است.»
این مدرس حوزه علمیه به ویژگی شادی حقیقی در قرآن اشاره کرد و گفت: «در آیات قرآن نیز به این موضوع اشاره شده است. خداوند درباره اولیاءالله (دوستان خدا) میفرماید: أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ (آگاه باشید! دوستان خدا نه ترسی دارند و نه اندوهگین میشوند.) این ویژگی نشان میدهد کسی که خدا را به رسمیت بشناسد و از طریق ایمان و عمل صالح در مسیر الهی حرکت کند، دچار ترس و اضطراب نمیشود. این فرد در دل خود احساس آرامش و شادی میکند. در چنین شرایطی، شادی نه تنها از عواملی بیرونی ناشی نمیشود، بلکه از درک صحیح و عمیق فرد از ارتباط با خداوند و اهداف الهیاش سرچشمه میگیرد.»
حجتالاسلام واحدی در ادامه به نقش اعیاد مذهبی و ملی در تقویت روحیه جامعه اشاره کرد و اظهارداشت: «در اعیاد مذهبی و ملی، اگر نعمتهایی که خداوند به ما داده است را یادآوری کنیم، این خود عاملی برای ایجاد شادی خواهد بود. برای مثال، در عید ملی ۲۲ بهمن میتوان درباره فواید انقلاب اسلامی، دستاوردهای آن و تأثیر آن بر پیشرفت کشور گفتوگو کرد. یا در اعیاد مذهبی مانند عید مبعث، تأثیر رسالت پیامبر اسلام را بر زندگی بشریت یادآور شد. این نوع نگاه باعث میشود جامعهای که بر محوریت خدا، پیامبر و ارزشهای معنوی شکل گرفته است، همبستهتر و شادی در آن تقویت شود. بنابراین اگر در اعیاد، نعمتهایی که خداوند به ما داده است را یادآوری کنیم، میتوانیم جامعهای شادتر و همبستهتر داشته باشیم.»
این مشاور خانواده در پاسخ به این پرسش که والدین چگونه میتوانند از ظرفیت این مناسبتها برای تربیت فرزندان و ایجاد شادی در خانواده استفاده کنند، افزود: «والدین و برگزارکنندگان این مراسمها باید به دو نکته توجه کنند؛ اول یادآوری نعمتها و افزایش آگاهی در فرزندان، دوم سپردن امور اجرایی به جوانان. جوانان طبیعتی پرشور دارند و اگر بهطور مستقیم درباره نعمتها با آنها صحبت کنیم، ممکن است تأثیر کمتری داشته باشد، اما اگر اجرای این مراسمها را به خودشان بسپاریم، مشارکت فعال آنها را افزایش داده و تأثیر تربیتی بیشتری خواهد داشت. برای مثال، جوانان را مسئول چراغانی، نصب پرچمها و اجرای برنامهها کنیم تا خودشان در این فرایند نقشآفرین باشند. این روش هم باعث شادی آنها میشود و هم پیامهای معنوی را بهصورت عملی منتقل میکند. مشارکت در این مراسمها نه تنها موجب شادی و نشاط بیشتر در جوانان میشود، بلکه به آنها کمک میکند تا پیامهای معنوی این اعیاد را درک کرده و بهطور عملی به جامعه منتقل کنند. این نوع مشارکت، حس مسئولیت و تعلق به اجتماع را نیز در آنها تقویت میکند.»